1- بهینه سازی سیستمهای یادگیری با شعار هر روز بهتر از دیروز پیشرفت تصاعدی ایجاد می کند. هر روز یک رکورد جدید بشکنید و یک گام اساسی بردارید. کارهای جدی را آسان بگیرید و کارهای آسان را جدی بگیرید.
2- وقتی از کلاسهای مدرسه به خانه بر می گردید مطالب همان روز را حتما مرور کنید. بر اساس منحنی نسیان ابینگ هاس (Ebbing haus forgetting Curve) بعد از 24 ساعت ساعت حدود 70 در صد از مطالب خوانده شده را از یاد می بریم!
3- به خاطر بسپارید که وظیفه یادگیری مطالب , بر عهده شماست و شما مسؤل آموخته هایتان هستید. هر گونه تکیه زدن به شرایط بیرونی ( از قبیل : مدرسه - معلم - جزوه - آزمون - پدر و مادر - دوستان - امکانات و ...) باعث تضعیف قوای درونی و ذهنی شما می شود .البته باید از تمامی امکانات و شرایط مذکور به نحو احسن استفاده کنید.
4- معلم ها را با هم مقایسه نکنید آنها را آنطور که هستند بپذیرید نه آنطور که شما می خواهید. سعی کنید شیوه هر یک را کشف کنید و از هر استادی متناسب که اجرا می کند استفاده کنید. الزاما همه شیوه های یکسان ندارند.اگر مقایسه را کنار بگذارید تمرکزتان بیشتر و کارایی تان بالاتر می رود.
5- برای اینکه حافظه شما فعال تر شود و مطالبی را که فرا می گیرید تا چند ماه آینده به راحتی در ذهنتان باقی بماند, لازم است ازروش بسیار مهم و فوق العاده > استفاده کنید. یعنی قبل از فراگیری مطالب جدید کلیه مطالبی را که قبلا یاد گرفته اید از ابتدا تا جایی که خوانده اید , مرور کنید, همیشه در ابتدای هر جلسه این کار را خیلی سریع و ذهنی انجام دهید. بدهیی است اگر مطالعه شما با یادداشت برداری های فشرده و منسجم همراه باشد مرور مطالب خوانده شده با سرعت بیشتری صورت می گیرد. باری موفقیت در آزمونها , عمقی خواندن کتابها و مطالب بسیار مهمتر از تمام کردن کتابهاست. خطایی که بسیاری از داوطلبان مرتکب می شوند این است که بیشتز از اینکه مطالب را یاد بگیرند و سازماندهی کنند به فکر تمام کردن کتابها هستند. تا به اصطلاح فرصتی برای مرور کردن آنها داشته باشند (چون فراموش می کنند) اطمینان داشته باشید اگر مطالب را عمیق یاد بگیرید زمانی که برای مرور های بعدی صرف می کنید بسیار کوتاهتر خواهد شد. (البته حتی الامکان کتابها باید تمام شود و فرصتی هم برای مرور و رفع اشکال آنها در نظر گرفته شود.)
6- اولویت بندی کارها و دروس در هر روز یکی از مهمترین نکات مدیریت زمان و برنامه ریزی است. به جای اینکه فقط به کمبود وقت فکر کنید و غصه بخورید و فضای ذهنی خود را با استرس مسموم کنید , بلافاصله دست به عمل بزنید و مهمترین کاری را که درآن لحظه باید انجام شود , پیدا کنید و انجام دهید . برای رهایی از حلقه نگرانی , حتما باید همین الان یک قدم به طرف هدف بردارید. نگرانی را به نشانه ای مثبت برای عمل تبدیل کنید. اگر نگرانی های شما بدون دلیل ادامه پیدا کند , انگاه به جای اینکه فعالیت کنید , در جالت رکود باقی می مانید , و این حالت رکود , نگرانی را افزایش می دهد و به همین ترتیب یک چرخه معیوب به وجود می آید که مانع پیشرفت شما خواهد شد. انشان های موفق , زمانی که نگران می شوند یک دقیقه فکر می کنند و بلافاصله مهمترین کار را پیدا می کنند و در همان لحظه آن را انجام میدهند.
7- احساس حضور نویسنده در هنگام مطالعه, باعث افزایش بازدهی یادگیری می شود.
- قبل از شروع مطالعه دقیق , به تیترها و شکلها نگاه کنید (Preview) منطبق با سیستم (PQ6R) سپس تعدادی سؤال طرح کنید. (Question) بعضی از سؤالاتی که نقش مهمی در یادگیری بحث دارند و در بسیاری از موضوعات قابل طرح می باشند عبارتند از.
1) درباره این موضوع چه چیز هایی را قبلا یاد گرفته ام ؟
2) فایده های کلی فراگیری این موضوع چیست و کاربردهای آن کدام است؟
3) کدام بخش های آن مهمتر است؟
4) چه انتظاری از خودم دارم؟ بعد از اتمام این بخش چه تغییراتی در روند یادگیری من باید مشاهده شود؟
5) این موضوع پایه و ریشه چه موضوعاتی می تواند باشد؟
6) این موضوع به کدام موضوعات وابسته می باشد؟ و با چه مباحثی ارتباط درد؟
7) اگر بخواهیم به جای این تیتر ها , عناوین دیگری را انتخاب کنم چه عباراتی مناسب است؟
8) اگر بخواهم مثالی درباره این موضوعات بیان کنم چه مثالهایی مناسب است؟
9- کلید هایی که مرا به فهم بهتر این موضوع نزدیگتر می کند کدام اند؟(Reticular Activating System (RAS) به خاطر داشته اشید طرح این سؤالات در مدت زمانی کمتر از 3 دقیقه صورت می گیردو در این مرحله اصلا نیازی به پیدا کردن پاسخ ها نیست !این عمل تنها برای ایجاد تحریک سیستم فعال کننده شبکه ذهنی شما مناسب است.)
طرح سؤال , یکی از مهمترین عوامل ایجاد تمرکز حواس و درک عالی است.
10- هر گاه دچار وسواس و حالت بلاتکلیفی شدید لازم است لیستی از کارهایی که در آن لحظه ذهنتان را مشغول می کند بنویسید و بعد طبق دستور العمل زیر آنها را اولویت بندی کنید:(Time Manegment)
1) امور فوری و مهم
2) امور فوری و بی اهمیت
3) امور غیر فوری و مهم
4) امور غیر فوری و بی اهیت
مورد اول یعنی امور مهم و فوری (دروس مهم و فوری ) را در همان لحظه انجام دهید و اطمینان داشته باشید که بهترین انتخاب را داشته اید. انجام دادن امور مهم و فوری باعث آرامش و سکوت ذهنی می شود و کارایی شما را افزایش می دهد. مورد دوم اگر می توانید انجامدهید. مورد سوم راشرو کنید و قبل از اینکه به مرحله حاد و شفوریت برسد برای آن زمان بندی مناسبی را در نظر بگیرید. مورد چهارم را کنار بگذارید و انجام ندهید . همیشه و در هر لجظهکارهایی که در ذهنمان مرور می شود در یکی از تصمیم بگیرید در مدت باقیمانده از روز , به سراغ دروس مهم و فوری رفته و آنها را ابتدا مطالع کنید و کم کم به سازماندهی ذهن خود نیز بپردازید.
11- در هنگام مطالعه و یادگیری یک موضوع , سعی کنید از چند زاویه زیربه موضوع نگاه کنید:
1) از دیدگاه طراحان تست های کنکور
2) از دیدگاه نویسنده و مؤلف
3) دگاه کسانی که هیچ اطلاعی از موضوع ندارند
4) دگاه یک داوطلب کنکور که خیلی ریزبین و دقیق است
5) یدگاه یک دانشمند و محقق .توانایی سیال سازی ذهن در یادگیری راه موثری برای درک بهتر می باشد . تاکید می کمن موارد فوق با سرعت در تفکر به انجام می رسد نه با سرعت در تکلم , همانطور که خودتان می دانید سرعت تفکر دهها باربیستر از سرعت تکلم است , به همین دلیل شما درمدت کمتر از چند دقیقه می توانید عملیات ذهنی پیچیده ای را انجام دهیدو فکرتان را به راحتی به در گردش در آورید. ( تخیل هدایت یافته)
12- طبق اصل Parkinson , محدودیت زمان سرعت را افزایش میدهد بدون اینکه حالت استرس خاصی ایجاد کنید در شرایط کاملاٌ منطقی و واقع بینانه , زمان خود را محدود کنید و خود را مقید کنید تا نیازها و خواسته هی معینی را درراستای اهداف تأمین کنید و به اهداف کوتاه مدت خود برسید.
13- طبق اصل Pigmalion (اثر ایجاد انتظار) اگر شما انتظار معقولی از خودتان داشته باشید و در راه رسیدن به آن تلاش کنید , حتماٌ موفق می شوید.( ان شاءا...)
14- همت عالی از خصوصیات انسانهای موفق است. شناخت رسالت ها و مسؤولیتهای انسانی باعث می شود بسیاری از کارهایی که در ابتدا سخت به نظر می رسد خیلی ساده و راحت شود , فقط باید پای مناسب و مرکب مورد نیاز را فراهم کرد .روزی 5 دقیقه خودتان را در پیشگاه خالق هستی محسم کنید و به خلیفه ا... بودن فکر کنید و به این موضوع دقت کنید که : این همه استعداد خدادادی بازدهی می خواهد.
15- یک مولد درونی ایجاد کنید تا بوسیله آن هر روز شارژ شوید. و به خاطر داشته باشید: آنها که از درون نجوشیده اند ازبیرون پر شوند, آسیب پذیر خواهند شد. و آسیب پذیری زیاد باعث کاهش اعتماد به نفس و تضعیف روحیه می شود. موتور تصمیم سازی درونی را فعال کنید.
16- از جرزوات کمک درسی , فقط به عنوان مرجع موردی استفاد نکنید به هیج عنوان کتابهی درسی را کنار نگذارید.
17- وقت خودتان را با یادگیری و مطالعه مطالب خارج از کتاب , تلف نکنید . به هیچ عنوان استفاده از کتابهای دانشگاهی وسطوح بالاتر از کمک های درسی ( مخصوصاٌ در زمان آمادگی برای کنکور ) برای کنکور مناسب نیست.
18- به رفتارها و عملکردهای اطرافیان خیره نشوید , و برنامه زندگی خد را فقط بر اساس اهداف شخصی خود تنظیم کنید. حقوق هر فرد را رعایت کنید اما رفتارهای آنها باعث تغییر و نوسان در تصمیم گیری های شما نشود. برای تامین اهداف خود تلاش کنید.
19- موفقیت یعنی تلاش دائمی آگاهانه در راستانه اهداف و بر مبنای ارزشها .موفقیت , موفقیت می آورد. به جای اینکه فقط در انتظار موفق شدن بنشینید موفق بودن را تجربه کنید و آن را با تمام وجود لمس کنید. برطبق تعریف فوق همین امروز متیوانید موفق زندگی کنید. در فضای آرام تلاش کنید.
20- از هر موقعیتی برای شکل دادن به انگیزه ها و تقویت روحیه خود و اطراافیان استفاده کنید . و در جمع هایی حاضر شوید که مثبت و سازنده باشد. این پیام را به یاد داشته باشید و در معرض دید خود نصب نمایید.
21- یکی از راه های آرامش روحی و روانی و همچنین تسلط بر ذهن و روحیه, ورزش کردن است. سعی کنید روزانه حداقل 15 دقیقه ورزش کنید. ورزش و تنفس صحیح همراه با خواب مؤثر و تغذیه مناسب , یکی از رموز اصلی موفقیت به شمار می آید.
22- روزانه حداقل 15 مرتبه و در هر مرتبه یک دقیقه وقت خاصی را به خود اختصاص دهید و در آن یک دقیقه به عنوان مثال یکی از اقدامات زیر را انجام دهید:
1) تشویق و پاداش به خود به دلیل کسب موفقیت های نسبی
2) بازنگری در شیوه های اجرای برنامه درسی
3) هدفگذاری برای استفاده بهینه از وقت باقیمانده روز
4) توبیخ یک دقیقه ای و برخورد جدی با خود
5) سکوت و رسدن به آرامش لحظه ای ذهنی
6) تسم دقیق اهداف و برنامه های آینده و به حاطرآوردن لذت های ناشی از رسیدن به اهداف
7) طرح تعدادی سؤال در ذهن بمنظور تغییر روحیه و عوض شدن مسیر تفکر لحظه ای
8) تنفس صحیح و استراحت مناسب ذهنی
9) شکر گذاری به درگاه خداوند متعال برای تمام نعمت ها
10) دعا و خواست قبلی از خدا برای رسیدن به صلاح و خیر
23- تهیه کارت های حافظه به صورت پرسش و پاسخ (پشت و رو) به صورت رنگی و ترجیحا پکوتاه و تلگرافی و تداعی کننده و پربار, تکرارمناسب این کارت های حافظه. تکرار مناسب کارت ها و بطور کلی الگو های سازماندهی شده به این صورت می باشد. تکرار اول بعد از 10 دقیقه- تکرار دوم 24 سات بعد از آن - تکرار بعدی یک هفته بعد از آن ( در صورت نیاز 3 روز بعد هم اضافه شود ) تکرار بعدی دو هفته بعد از آن - تکرار بعدی یک ماه بعد از آ و به همین ترتیب سه ماه بعد.
24- بزرگترین خیانت به خود و دیگران, تعویق انداختن کارهاست. کار و اندیشه امروز را به فردا موکول نکنید.So it now کار را باید در همان وقت و همان روز مقرر انجام داد.
25- ارزشیابی هفتگی و خود آزمایی های تستی در پایان هر فهته بسیار مهم است. اشکالات خود و همچنین دلیل بروز اشکالات را بررسی کنید و بلافاصله نسبت به رفع آن اقدام نمایید. یک اشکال ممکن است به چندین تست لطمه بزند. آنچه مهم است مشخص کردن وضعیت خودتان نسبت به درس است.
26- از ارتباط با دوستان استفاده مثبت بنمایید . وجود دوستان را به عنوان نعمتی برای به حرکت درآوردن خودتان تلقی کنید و با تفکر مثبت( استفاده مؤثر از شرایط تعیین شده)بر خورد کنید. خودتان را با لحظات قبلی مقایسه کنید عمل خودتان را با امکانتت و نعمت های خود مقایسه کنید. نسبت سود و سرمایه مهم است. اگر به بهره وری خودتان فکر کنید. همیشه به دنبال رشد و پیشرفت هستید.
27- تمرینات زیر برای استراحت مؤثر پیشنهاد می شود(حتی در جلسات آزمون بطور خیلی سریع)
1) استراحت چشم ها:صورت خود را به طرف دیوار برگردانید یا به بیرون از پنجره نگاه کنید. ( هرکدام کمترجلب توجه می کند) چشم هایتان را ببندید و مردمک شم هایتان را به طرف بالا برگردانید دو نفس عمیق بکشید.
2) حرکت دستها: بازوهایتان را در کنار خود قرار دهید . دستها به طرف جلو , حالا دست هایتان را هر ه ممکن است به عقب کشیده آن ها را محکم نگه دارید تا 20 بشمارید سپس آزاد کنید دست هایتان را برای چند ثانیه روی پای خود قرار دهید و از احساس آزاد شدن لذت ببرید.
3) چرخش گردن به اطراف: سرتان را چندین بار دایره وار بگردانید سپس بر عکس عمل کنید تا زمانی که می توانید راحت باشید این کار را تکرار کنید. هر فدعه آهسته تر و کامل تر.
4) خم شدن: در روی صندلی به این طرف و آن طرف خم شوید. تا زمانی که با هر خم شدن دسستان به زمین برسد. اگر نگاهتان کنند. همیشه می توانید وانمود کنید که از زمین چیزی بر می دارید.
5) استراحت کوتاه ذهنی : چشم هایتان را ببندید و خود را در یک مکان دلخواه در نظر آورید. کوهستان - جنگل - کنار دریاو . تا زمانی که بدنتان هم احساس کند در آنجا است در آنجا بمانید. اگر دست ها و پاهای سردی دارید یک محل گرم و دوستانه را در نظر آورید و آن ها را گرم کنید.
6) ایستادن در اتاق: اگر باید برای مدت طولانی بایستید این پا و آن پا کنید و با خم کردن زانو ها و قوزک پا خود را از حالت یکنواختی خارج کنید. به نقل از:Whole- Brain thinking
28- در بعضی موارد , بمنظور استفاده بهتر از حافظه می توان , حرف اول چند کلمه یا ند ایده را کنار هم قرار داد و کلمه ای جدید ساخت مثل:(radar radio detecting and ranging) قابل استفاده در تاریخ ادبیات - زیست شناسی شیمی - معارف اسلامی و ...) و یا میت وان شعر کوتاهی با نظم دلخواه در نظر گرفت و آن را تجسم و تکرار کرد.Acronyms and Acrostics for information involving key words.
29- بمنظور به خاطر سپردن چند نکته که در رابطه با موضوعی مطرح می شود اقدامات زیر توصیه می شود.
1) ابتدا هر مرحله را خوب یا بگیرید و برای آن یک کلمه یا چند کلمه کلید تجسم و طراحی کنید.
2) کلمات کلید حاصل را به صورت لیست کوتاهی یادداشت نمایید.
3) با به تصویر کشیدن این چند کلمه, طرحی از کل موضوع را نیز در نظر آورید.
4) یکبار دیگر ارتباط کلمات کلیدی را با مراحل در نظر گرفته شده مشخص کنید.(The keywords Met hod)
30- در لحظه بخاطر سپاری یک موضوع , تا جایی که ممکن است قدرت مشاهده خود را افزایش دهید با دقت کامل ( در حد توان ) ابعاد مختلف موضوع را در نظر بگیرید. از زوایای مختلف آن را بررسی کنید. اشکالات احتمالی ذهنی راجع به آن موضوع را در نظر بگیرید. ارتباط موضوع را با مطالب و دانسته های قبلی خود مشخص کنید. آن را در محلی از حافظه جاسازی کنید و در لحظه ثبت مطالب, آرامش داشته باشید تا جایی که ممکن است از قوه تجسم خود نیز کمک بگیرید . زمانی را که قرار است از این مطالب استفاده کنید به عنوان یک کد اصلی همراه مطلب به ذهن خود تلقین کنید. اطمینان داشته باشید که اگر قواعد تکرار را به طرز صحیحی رعایت کنید ان شاء ا... با سرعت و دقت فراوان , موضع را فراخوانی خواهید کرد. حتی الامکان خودتان را هم به موضوع وارد کنید و دخالتی در روند شکل گیری مطلب داشته باشید. در بعضی موارد بهتر است داستانی بسازید و موضوعات مورد نظر را به عنوان وقایع مختلف داستان و شخصیت های آن را در نظر بگیرید (Chaining) به نقل از:The study Guides and strategies . دروسی را که به نظرتان مشکل تر می رسند , بیشتر مرور کنید و حتی الامکان در معرض دید خود قرار دهید. ( خلاصه ها - سازماندهی ها)
31- توجه داشته باشید که لحظه ها و ساعات و روزهای شما گوهر های گرانبهای زندگیتان هستند در واقع کیفیت زندگی آینده شماست . برای رسیدن به موفقیت و بهروزی , لازم است ابتدا خود را شایسته آن بدانید و سپس بهای آن را در هر لحظه پرداخت نمایید. یک بار دیگربه یاد آورید که: موفقیت یعنی تلاش مستمر وآ گاهانه در راستای اهداف و بر مبنای ارزش ها
32- به خاطر داشته باشید ما همانی را دریافت می کنیم که راه ورود آنرا بر رویخود می گشایی م. هنگامی که ادراک ما بر مبنای و فور و برکت است و خود را شایسته آن می دانیم شاهد یک تحول می شویم. بر هر چیزی که ذهن خود را متمرکز می کنیم آن چیز در نزد ما بزرگ می شود.
33- برای آغاز یک روز خوب و فعال با دیدگاه های عالی وشیاسته و کسب انرژی خالص زندگی پیشناد می شود هر چند آیه از قران کریم را با توجه و تدبیر از خالق هستی و مبدأ اصلی آفرینش و آمادگی شنیدن نداهای آسمانی یعنی قبول هماهنگی با جریان خالص هستی که انسان را به رشد و کمال می رساند. ما با توجه به استعداد ها و زمینه هایی که داریم باید از وحی کمک بگیریم. ارتباط صحیح با خدا از طریق دعا و نماز پویا ترین و پیشرفته ترین عملی است که امروزه تمام محققان و اندیشمندان , آن را به صورت یک اصل. بدیهی و مسلم پذیرفته اند. نه برای تجارت و محاسبه روزانه معمولی بلکه باری نیاز اصلی و تکامل یافته , ارتباط خودتان را با خدا بیشتر کنید.
34- یک ضر المثل چینی می گوید: اگر کاری را که همیشه انجام داده اید , انجام دهید همان نتیجه ای را می گیرید که همیشه گرفته اید اگر نتیجه ای دیگر می خواهید کاری دیگری انجام دهید. اگر واقعا در یک کار , اشتباهی دارید حتماٌ آن را تغییر دهید ( فوراٌ و بلافاصله ) تغییر در روش ها نشانه رشد فکری آدمی است و اصرار بر ادامه یک روش غلط نشانه عدم رشد فکریاست که بسیاری از انشان ها متأسفانه به دلیل تعصب و یا لجاجت بر آن اصرار می ورزند.
35- فرصت سازی و فرست یابی و فرصت شناسی از عوامل اصلی موفقیت به شمار میآید. موضع گیری ها در زندگی مهمتر ازموفعیت هاست. چه بسا موقعیت های مناسبی که به خاطر موضع گیریهاینامناسب از بین رفته اند و بخوبی مورد استفاده واقع نشده اند. تفکر مثب یعنی موضع گیری بهینه در هر موقعیت
36- برای ایجاد آرامش در زندگی , باید تا جایی که ممکن است به زمان حال رسید و با شناخت درست و ظایف وعمل به آن ها , بهره وری را افزایش داد.
37- تخلیه ذهنی اطلاعات ( یاد آوری مفاهیم خوانده شده بدون مراجعه به کتاب ) در لحظات مختلف تمرین بسیار خوبی برای استفاده از قوای ذهنی در حافظه است.
38- از تمرینات آرام سازی ذهنی و روانی استفاده کنید.
39- آری شم یک اقیانوس بیگرانید. و وقتی کشتی های سنگین در ساحل هستی شما به گل می نشینید و بناچار در انتظار مد آب می مانند باز شما همچون اقیانوس نمی توانید شتاب کنید و مد آب را پیش از آمدن فرا خوانید شما همچنین مانند فصل ها هستید. و هر چند در زمستان , بهارتان را انکار می کنید اما بهار خفته تان خواب آلود لبخند می زند و نمی رنجد. > جبران خلیل جبران
40- واقع بینی و تفکر مبتنی بر منطبق و همراه با ذهنیت مثبت ، رمز اصلی موفقیت شما در ادامه راه است. آنچه مهم به نظر می رسد استفاده از معلومات و فراخوانی مطالب خوانده شده است. بنابر این در ایم باقیمانده ، بر اساس اولویت مطالعه کنید و مطالب قبلی را سازماندهی نمایید. قبل از تسلط کامل بر موضوعات خوانده شده قبلی به سراغ مطالب دیگر نروید. از میان انبوه داوطلبان کنکور ، آن دسته از داوطلبانی که علاوه بر معلومات کافی ، توان استفاده از معلومات را داشته باشند گوی سبقت را از دیگران خواهند ربود.
41- با توجه به فصل بهار ، سعی کنید از تنفس عمیق 1-2-4 استفاده نمایید و با استراحتهای مؤثر در راستای آماده سازی خود برای استفاده بهینه از توانمندیهایتان محسوب شود.
42- از هیجانات روحی خود به بهترین نحو استفاده کنید ، کلیه عواملی که ممکن است شما را مضطرب و نگران سازد نشانه های مثبتی هستند که میزان هوشیاری شما را افزایش می دهند و در صورتی که بتواند آنها را کنترل کنید نتایج مثبتی نصیبتان خواهد شد بنابر این بدون توجه به عامل به وجود آمدن آن ، سعی کنید به عنوان پیام مثبت از آن استفاده کنید تا تصاویر ذهنی شما مثبت شود شما فرصت زیادی ندارید که بخواهید ساعاتی از روز خود را به تجزیه و تحلیل مسائل روانی خود اختصاص دهید بلکه باید بلافاصله نشانه های مثبت حالات روحی خود را شناسایی و پتانسیل حاصل از آن را در راستای اهدافتان مصرف کنید.
43- هر یک از ما دارای سطحی از هوشیاری هستیم که ذهن و بدن ما در آن سطح بیشترین بازده خویش را داراست و به آن سطح اوج عملکرد استرس می گویند (Peak performance)PPSL stress باری کنترل استرس درک شش عامل کلیدی زیرضروری است:
1) آگاهی : باید خودتان با نظارت دقیق متوجه شوید که در چه ساعاتی از روز در نقطه اوج هوشیاری قرار دارید. دروس مشکلتر و مباحث مهمتر را در آن ساعات سازماندهی و مرور کنید.
الف) تاریخ و زمان:بعضی اوقات با تغییری کوچک در برنامه های درسی استرس کاهش می یابد.
ب) موقعیت :از برخورد با آدمها و محیطهای استرس زا حتی الامکان دوری کنید. و در صورتی که ممکن نبود، موضع گیری مثبت داشته باشید.
ج) احساسات : احساسات و افکار خود رابه مثابه یک خدمتکار بی قید و شرط برای تحقق اهدافتان مورد استفاده قرار دهید.
2) پیش بینی: با تجسم مثبت می توانید مکانیسمهای مناسبی برای پیشگیری ایجاد کنید.
3) اجتناب: حتی الامکان سعی کنید حالات خود را به گونه ای تنظیم کنید که تحت تأثیر فشار و استرس نباشید.
4) ارزیابی : کنترل و نظارت سیستم مستمر.